Koffie is voor mij een dagelijkse behoefte. Ik zou bijna zeggen van de ochtend tot de avond laat, maar dan lieg ik. Als je ouder wordt kan koffiedrinken in de avonduren je uit je slaap houden en die nachtrust is me heilig. Daarnaast begin ik tegenwoordig de dag met een mok lauw water, om het interne systeem op een goede manier op gang te brengen.
Koffiedagen
Misschien is het je ontgaan, maar vorige week dinsdag was het Nationale Koffiedag. Geen nood komende woensdag is er nog een kans met de Wereld Koffiedag. Het is een gelegenheid om de koffiecultuur te vieren en stil te staan bij de rol die koffie speelt in ons dagelijks leven. Deze dag moedigt mensen aan om samen te genieten van koffie en de sociale interactie die het met zich meebrengt. ‘Zullen we een bakkie doen?’
Daarom hier wat herinneringen aan koffiemomenten:
- Mijn oma maalde de koffiebonen met een elektrisch molentje. Revolutionair want meestal hing er een koffiemolen aan de keukenmuur en moest je die handmatig bedienen. Soms mochten we als kleinkinderen de bonen voor haar malen. Maar als je niet genoeg op het deksel drukte, vlogen de gemalen bonen door de keuken. Wat natuurlijk wel eens gebeurde! Grappig is dat we spreken over koffiebonen, maar het is eigenlijk een vrucht, een groene vrucht die door het branden bruin wordt. Je drinkt dus eigenlijk fruit.
- Ken je nog de toevoeging van een beetje Buisman aan de koffie? Een middel om de koffiesmaak voller en pittiger te maken. Of om iets minder koffie te hoeven gebruiken. Mijn vader mocht soms koffiezetten van mijn moeder, dan deed hij als verrassing een scheutje kaneel in het filter. Hij was zo een barista avant la lettre.
- Thuis dronken we koeienmelk in de koffie. Koffiemelk of creamer was er alleen bij visite of verjaardagen. Mijn moeder kookte de melk en liet het vel in het steelpannetje zitten, dat was voor de liefhebber. Niet voor mij dus. Ik zie nog het witte vlies zo groot als een flensje bij een buurjongen tussen de lippen door glippen. De arme jongen, vond hij het echt lekker of durfde hij geen nee tegen mijn moeder te zeggen?
- Koffie smaakt me persoonlijk altijd het lekkerst na de warme maaltijd (eventueel met een peuk toen ik nog rookte). Of koffie met een scheut alcohol erin – Irish coffee – of een likeurtje ernaast, zoals Licor 43.
- Ik ben niet van de Senseo of de dure, fancy espressomachines, gewoon koffiezetten met een eenvoudig koffiezetapparaat. In oude tijden was water koken en op een filter schenken, een bijzondere belevenis. Eerst een klein beetje warm water zodat de koffie kon opzwellen en bubbelen en daarna steeds een flinke scheut, in kleine, cirkelende bewegingen, als het water gezakt was.
- Ook wel herkenbaar is koffiezetten en vergeten water toe te voegen. Vervolgens zonder na te denken alsnog water in het reservoir gieten en bestoven worden met koffiegruis en warme stoom. Of vergeten het koffieapparaat uit te zetten en dan uren later een aparte geur ruiken en ontdekken dat de koffie is ingedikt, Gelukkig zijn de glazen kannen tegenwoordig zo goed dat ze niet meteen breken.
Koffiebonen zijn duur
Tot zover de goede herinneringen. Helaas is de prijs van koffie naar recordhoogte gestegen. Door slechte oogsten en boomziektes viel de oogst wereldwijd tegen en steeg de prijs van de bonen. Bijna negen euro voor een pond koffie is geen uitzondering. Ik dronk altijd Douwe Egberts, roodmerk grove maling, maar een vriendin wees me op een fairtrade variant van de Lidl die voor de verandering te betalen was. En ook drinkbaar, want sommige andere goedkopere merken zijn niet te zuipen zo bitter. Maar inmiddels is DE weer goedkoper.
Koffie is gezond
In de wetenschappelijke katern van de Volkskrant las ik dat koffie gezond is. Iemand nog koffie? Is goed voor je concentratie, darmen, hart, nieren – en acht andere recente inzichten Het heeft positieve effecten op het verstand, het geheugen en de werking van de zintuigen, het verhoogt je concentratie, beschermt tegen diabetes type 2 en is goed voor je hart. Natuurlijk alles met mate.
Ik zweer bij filterkoffie en die schijnt het gezonds te zijn: de schadelijke diterpenen (cafestol), de stofjes die je cholesterol kunnen verhogen, blijven in het filter achter. Daarnaast hou ik van ‘kinderkoffie’, veel – het liefst opgewarmde – melk. Omdat je nooit een of twee mokken koffie maakt voor jezelf, maar een pot, blijft er wel eens koffie over. Ik moet bekennen dat ik die vaak opwarm in de magnetron. Sommigen gruwen daarvan maar dat is het voordeel als je alleen woont, dan kan je het ongegeneerd doen. Met opgeschuimde melk is het echt prima drinkbaar.
Komende woensdag dus Wereld Koffiedag. Ik wil je aanmoedigen jezelf en anderen in je omgeving die dag eens extra te verwennen met een favoriete koffiespecialiteit, of dat nu een cappuccino, espresso of iets anders is. #wereldkoffiedag