Soms doe je bij toeval een mooie ontdekking. Begin dit jaar ga ik naar de Kunsthal in Rotterdam. Na een redelijk kunstluwe periode heb ik weer een museumjaarkaart aangeschaft en vandaag trakteer ik mezelf op een overzichtstentoonstelling van de Chinese kunstenaar en mensenrechtenactivist Ai WeiWei.
Het is een doordeweekse dag, bewust gekozen om een grote mensenmassa te ontlopen. Maar dat valt vies tegen. De expo loopt bijna tegen het einde en het lijkt wel of iedereen op de valreep nog even het indrukkende werk van Weiwei’s ruim vier decennia durende carrière met schilderijen, sculpturen, installaties, fotografie en videokunst wil gaan zien. De rij begint al buiten.
Kunstminnaars
Ik zucht en monster mijn collegae kunstminnaars. Het is toch een bepaald slag publiek, uitgedost met opvallende brilmonturen en kledingstukken, vaak een streek grijs door de haren, op stap in koppeltjes of met een vriendinnengroep. Allemaal in mijn leeftijdscategorie of ouder. Uitgezonderd de jongeren die waarschijnlijk voor hun school verplicht naar de tentoonstelling moeten en nog even snel een sigaretje of vape nuttigen of vingervlug over hun mobiel bewegen om het contact met hun socials te onderhouden.
WeiWei
Als de kaart gescand is en ik mijn blauwe (dinsdag)bandje om mijn rechterpols heb bevestigd, mag ik naar binnen. Ik adem diep in en probeer de drukte van me af te schudden. Eerlijk gezegd ben ik best wel bekend met het oeuvre van WeiWei. Ik omzeil de uitvoerige beschrijvingen op de muur en snuif het werk in en probeer te ontdekken wat het met me doet. Voor de containers waarin hij zijn gevangenschap uitbeeldt en die voorzien zijn van kleine kijkvensters, is het geen doorkomen aan. Een enorme wachtrij. Eenmaal aan de beurt durf je niet je tijd te nemen – althans zo werkt het bij mij.
Na een rondje schuifelen en vooral irritatie, ontsnap ik de zaal. Als kunst ‘moet ontregelen’ dan is dat door het vele publiek bij mij wel gelukt. Ik denk waarom heb ik zolang gewacht, wellicht was het twee maanden geleden veel rustiger.
Part of your world
Gefrustreerd loop ik een betonnen trap op naar Hal 4. Bij de ingang heb ik een billboard gezien en mijn eerste ingeving is: deze schilderijen hebben iets met mij te maken. De expositie heet toevallig ook nog eens ‘Part of Your World’. Het zijn grote, kleurrijke schilderijen van de in Israël geboren maar nu in New York woon- en werkzame kunstenaar Doron Langberg (1985).
Het is bevrijdend rustig in de ruimte. De suppoost groet me vriendelijk. Meteen ben ik in de ban van het werk. Deze figuratieve kunst is gemaakt vanuit een queerperspectief. Dat is overduidelijk. Met zijn kleurrijke en expressieve verfstreek brengt Langberg zichzelf, zijn vrienden, geliefden, familie en omgeving in beeld. Ik slurp deze emotionele weerspiegeling van z(m)ijn leven naar binnen. Het voelt intiem.
Expliciete schilderijen
Bij ‘Bather’ observeer ik de echtgenoot van de schilder die een bad neemt. Glinsterend violet, rood en geel sijpelen binnen de badkamer in elkaar over. Het is bedwelmend en dichtbij, alsof ikzelf in de gloeiende kamer sta en een schuimende spons over de torso van de bader kan halen. https://youtu.be/A99XDnNNznM
Het zijn best wel expliciete schilderijen. Vier vrouwen staan bijna met hun neus bovenop een schilderij. Als ze ontdekken wat er is afgebeeld, hoor ik ze gniffelen: ‘Het zijn twee copulerende mannen.’
Van de tekst op de muur leer ik: ‘Langberg is onderdeel van een jonge generatie queerschilders die vanuit persoonlijke beleving werkt. Zijn werk bestaat uit verkenningen van intimiteit en seksualiteit. De laatste jaren breidt hij zijn onderwerpkeuze uit, en bouwt hij gestaag aan een oeuvre waarin ook familieportretten en voor hem betekenisvolle landschappen een plek vinden.’
Dat klopt, zijn abstracte bloemschilderijen zijn met dezelfde sensualiteit en tederheid in beeld gebracht als de portretten van zijn vrienden.
Queerness
‘Zijn composities komen tot stand uit directe observatie, geschilderd in de buitenlucht of in zijn studio, tijdens korte zitsessies,’ gaat de tekst verder. ‘Langberg stelt dat voor hem ‘queerness’ meer is dan enkel een seksuele ervaring, het is een manier om in de wereld te staan die alle aspecten van zijn leven beïnvloedt. Maar tegelijk wil hij dit perspectief overstijgen en de toeschouwer aanspreken op wat ons allemaal verbindt: onze relatie tot ons lichaam, tot elkaar en tot de wereld.’
Een mooie ontdekking deze eerste solotentoonstelling op het vasteland van Europa. Vijftien pareltjes. Thuis ga ik meteen het internet op (www.doronlangberg.com) om meer van Dorons schilderijen te verkennen. #doronlangberg #pride