Momenteel is er een Foto Festival in Naarden. Vier weken genieten van spraakmakende fotografie op bijzondere locaties. Het is meer dan de moeite waard om een dagje te slenteren door deze vestingstad en de verschillende exposities te bekijken. Zeker met dit heerlijke weer.
De maatschappij verandert en de fotografie verandert mee. Iedereen heeft tegenwoordig een goede camera op zijn mobiel, iedereen is fotograaf. Bovendien vervagen grenzen steeds meer: grenzen tussen landen, maar ook grenzen tussen fotografie, film en andere kunstvormen. Right here, right now is het thema van de vijftiende editie. Dat here doet een nadruk op werk van eigen bodem vermoeden, maar juist dit jaar hangt er veel werk van buitenlandse fotografen.
Na een heerlijke lunch in de binnentuin van Het Hert beginnen we aan de eerste van negen locaties, het centrum van het festival: de Grote Kerk. Hier hangt onder andere het werk van de Franse fotograaf Charles Fréger. Zijn serie ‘Wilder Mann’ komt me bekend voor. Waar heb ik deze foto’s eerder gezien? Het roept visioenen op van de figuur Chewbacca uit Star Wars, maar dan zonder gezicht.
Als je langs deze duivels, beermensen, sjamanen met geweien loopt zie je de kerkramen weerspiegelt in de glazen omlijsting. Waar kijk je naar? Het zijn een soort monsters. Hybride kruisingen van mensen en dieren. Ze stammen uit oude heidense rituelen die verbonden zijn aan dood en geboorte, de oogst en de seizoenen. Fréger legt deze rituelen vast. Mensen verkleden zich als beer of geit, als stroman of touwvogel. Soms is de acteur door zijn kostuum geheel aan het zicht onttrokken, soms lijkt hij even te pauzeren met een sigaretje. Maar de wilde mannen blijven onderdeel van een ritueel en dat vergt een serieuze en zorgvuldige uitvoering. Het is een mix van antropologische studies en theaterenscenering. Grappig zijn de stevige schoenen aan de voeten van deze harige wezens. Waar kun je deze rituelen tegen komen? Op de Balkan, in Bulgarije en Roemenië. Het zijn enigszins vreemde foto’s met hun tijdloze schoonheid roepen ze een bijna verdwenen wereld van mythes, rituelen en tradities op. Bijna niet passend in ons digitale tijdperk. Maar we blijven ook vandaag de dag zoeken naar middelen om de duisternis op afstand te houden.
Vrolijker is de serie ‘Bankrun’ van Reinier Gerritsen. De titel slaat op het verschijnsel dat zeer veel rekeninghouders bij een bank tegelijkertijd al hun spaargeld opnemen. Gerritsen laat ons mannen in pak zien die te laat zijn voor werk of trein en die het op een spurtje hebben gezet. Hun stropdassen en aktetassen vliegen achter hen aan. Een mooi beeld van het individu in de grote stad.
Aan de andere kant van het middenschip in deze historische kerk vind je de beeldenreeks ‘This will change your life forever’. Een titel die nieuwsgierig maakt. Klaus Pichler, een Oostenrijkse fotograaf, onderzoekt esoterische stromingen en new age. Je ziet foto’s van (geënsceneerde) esoterische meetings en close-ups van producten uit webshops. Het levert een merkwaardige mix van aura’s, healing en druppeltjes van eenhoorn op. Je moet ervan houden. De titel is spannend, maar verder heb ik er niet zoveel mee.
Op de zolder van het stadhuis vind je een kleine collectie die zeker het beklimmen van de krakende trap waard is. Ik was onder de indruk van de ‘Liefdesbrieven’ van Tara Fallaux. Afbeeldingen van de brief zelf (‘lieve Merel, mag ik gewoon naar je kijken en staren…’) en het object waaraan de liefdesuiting gericht is. Mooi is het licht dat valt op het gezicht van de jongeman die een sigaret aansteekt.
Kiki Groot maakte de serie ‘Sleutels zonder huis’. Wat neem je mee op je vlucht uit Syrië? Levensgrote portretten van vluchtelingen en de dingen die ze op zak hadden. Bij elke vluchteling staat kort de vluchtroute beschreven, hoe lang hij erover gedaan heeft om naar Nederland te komen, hoeveel smokkelaars hem hebben geholpen en hoeveel euro de reis heeft gekost. Dan wordt je toch wel even op zo’n zonnige middag met je neus op de werkelijkheid gedrukt.