Het is zondagmiddag, 7 juli 1974. De televisie staat aan. Ik ben gespannen, over enkele minuten begint de WK voetbalfinale West-Duitsland tegen Nederland. Ons land is in de ban van Oranje, voor het eerst sinds zesendertig jaar staan we in een finale. In het prachtige Olympische stadion in München zitten tienduizend Oranjefans op de tribune om de ploeg te ondersteunen. ‘Holland heeft de wereldcup,’ klinkt uit hun kelen.
Johan Cruijf
Joop den Uyl, de minister president is aanwezig en bij het binnengaan van de beide voetbalteams geeft hij Johan Cruijff een joviaal klopje op de schouder. Jongbloed, Suurbier, Haan, Rijsbergen, Krol, Jansen, van Hanegem, Neeskens, Rep, Rensenbrink en natuurlijk Cruijff betreden het veld. Bij het Wilhelmus heb ik de mogelijkheid om hun koppen goed te bekijken. Het is de tijd van de forse bakkebaarden en de lange haren met een matje in de nek. De mannen staan fier in hun korte voetbalbroekjes met een grote leeuw op de linkerborst.
Twee minuten na vier uur kan de wedstrijd beginnen, er is vertraging omdat de cornervlaggen nog geplaatst moeten worden. Nederland trapt af, en ze geven de bal niet meer af, ze blijven passen, totdat Johan Cruijff pootje gehakt wordt door Uli Hoeness. De Engelse scheidsrechter Jack Taylor legt de bal op de stip. Johan Neeskens maakt zich klaar en schopt de bal koelbloedig recht door het midden. Sepp Maier is kansloos. Na een minuut staan we met 1-0 voor. Ik sta te springen in de huiskamer. Wat een glorieus begin!
Totaalvoetbal
De Nederlanders spelen hun totaalvoetbal. Iedereen moet kunnen verdedigen, opbouwen en aanvallen, en dat doen ze ook. Het is een speelse maar ook elegante machinerie die de tegenstander ontregeld. Iedereen loopt overal. Het is avontuurlijk en aantrekkelijk om te zien. Oranje blijft aandringen en de Duitsers weten een stiefkwartiertje lang niet waar ze het zoeken moeten.
Maar bij een Duitse aanval dringt aanvaller Bernd Hölzenbein het strafschopgebied binnen en valt over het uitgestrekte been van Wim Jansen. Taylor wijst opnieuw onverbiddelijk naar de penaltystip. Ik vind zijn beslissing dubieus. Verontwaardigd zet ik mijn 3ES sinas terug op de tafel, en maak een wegwerpgebaar. Verdediger Paul Breitner, met een echte jaren ’70 pornosnor, schiet de strafschop langs Jan Jongbloed, die op zijn verkeerde been staat. Na vijfentwintig minuten is de stand 1-1.
Spectaculaire reddingen
Dat is een tegenvaller. De Duitsers verhogen het tempo en de ballen richting het Nederlandse doel nemen toe. Doelman Jongbloed heeft gelukkig een paar spectaculaire reddingen.
Vlak voor rust belandt de bal bij Gerd Müller, die hem met de rug naar het doel aanneemt. Hij draait zich vlot om en schiet in de verre hoek. 1-2 voor West-Duitsland.
Bij het fluitsignaal voor de rust gaat Cruijff een discussie aan met de scheidsrechter. Taylor geeft hem geel. Ik hou even mijn hart vast als hij opnieuw naar de scheidsrechter loopt. Stop met klagen, want anders krijg je nog een rode kaart.
De spanning is om te snijden.
Mijn ouders hebben de huiskamer inmiddels verlaten, niet omdat ze het niet langer kunnen aanzien. Nee, simpelweg omdat ze naar de stal moeten om de koeien te melken. Het maakt ze niet uit, het zijn geen voetballiefhebbers.
Tweede helft
Na de rust komen de spelers het veld weer op. Ze kruizen de atletiekbaan. Wat zal trainer Rinus Michels in de rust tegen ze hebben gezegd? Zal hij tekeer zijn gegaan met een donderpreek? Hij lijkt me zo’n aimabele man. Of heeft een van de Johans met een oppeppende speech het voortouw genomen?
In de tweede helft neemt Nederland opnieuw het initiatief. Ze creëren een paar kansen. Echter de bal, onder andere een prachtig schot van Willem van Hanegem, wordt steeds onderschept door de doelman.
Ik zit op het puntje van mijn stoel. Ik wil de bal zelf wel achter Maier trappen. Maar Breitner, ja hij weer, redt West-Duitsland door de bal uit het doel te koppen. Shit, die had erin gemoeten; het lukt maar niet.
Slotfase
Even later scoort Müller opnieuw, maar gelukkig is er gefloten voor buitenspel. Het hart klopt me in de keel. Ik moet nodig plassen, maar wil niks van de wedstrijd missen. De wc is te ver weg om de televisie nog te kunnen horen. Uiteindelijk ga ik toch maar…
Hoe lang hebben we nog? Wanneer komt die gelijkmaker? De minuten tikken weg. Winst hangt aan een zijden draadje. De vertwijfeling slaat toe. Het vloeiende combinatiespel en de overmacht waarmee Oranje eerder in het toernooi indruk heeft gemaakt, ontbreekt. En Cruijff speelt niet zijn beste wedstrijd.
Hölzenbein valt in de slotfase in het strafschopgebied weer over een been van Jansen, maar dit keer krijgen de Duitsers, gelukkig, geen strafschop. De wedstrijd eindigt in 1-2, met West-Duitsland als wereldkampioen.
Ingetuind
De finalewedstrijd staat me allemaal nog helder voor de geest. Ook al zijn de herinneringen mooier dan de werkelijkheid. Je bent geneigd die legendarische voetbalwedstrijd te koesteren in een illusie van schoonheid en perfectie, maar de camerabeelden zijn koud en genadeloos als je nog weer eens naar de wedstrijd kijkt op Youtube. Waren de spelers niet te arrogant, dachten ze niet bij voorbaat dat ze al gewonnen hadden, en gingen ze niet te veel op in hun eigen mooie spel zonder de tegenstander in de gaten te houden? En hoe zat het met die orgie in het zwembad in hun hotel, de avond voor de wedstrijd?
Deze nederlaag ebt nog lang na. ‘Zijn we er toch weer ingetuind…’