‘SMILDE- In het elektronische- en computertijdperk gaan de ontwikkelingen bijzonder snel. Alles is vrijwel elektronisch aangestuurd en overal zitten knoppen aan waar op gedrukt moet worden om het ‘ding’ in werking te stellen. Of het nu gaat om het halen van geld, een dagje weg met de trein, of gewoon even met de kinderen telefoneren. Overal zitten knoppen aan. De een nog gecompliceerder en ingewikkelder dan de ander. Veel mensen lopen hier heden ten dage tegen aan. Vooral ouderen die al deze ontwikkelingen aan zich voorbij hebben zien gaan, worden in deze tijd met veel vernieuwingen geconfronteerd. Niemand kan er omheen, je moet er verstand van hebben tegenwoordig. Om aan dit dilemma iets te doen ontwikkelde de Stichting Welzijn Ouderen Smilde (SWOS) in samenwerking met de ouderenbonden ANBO en PCOB een themamiddag over het onderwerp ‘Ouderen aan de knoppen’.
In de straten van het Beurtschip stonden diverse informatieve stands om de ouderen op weg te helpen. Zo was de NS aanwezig met een kaartjesverkoopbord. Tegenwoordig is er praktisch geen loket meer op de stations waar een kaartje voor de trein gekocht kan worden, maar moeten de tickets van zo’n verkoopmachine getrokken worden. De PTT had informatie over bijvoorbeeld speciale telefoons voor slechthorenden. Middels een lichtflits kan worden waargenomen dat de telefoon overgaat. Aardig was ook de telefoon met foto-druktoetsen van de kinderen. Eén druk op de juiste foto en daar zijn de kinderen aan de andere kant van de lijn. Ook zijn er telefoons met speciale grote druktoetsen in de handel. Bij de stand van de Rabobank kon geleerd worden hoe met de chipknip elektronisch boodschappen betaald kunnen worden. De bibliotheek demonstreert het internet en de SWOS organiseert computerlessen voor ouderen.’
Zo luidt het verslag in de Drents en Asser Courant van 19 februari 1998. Op de foto die erbij gepubliceerd is staat mijn vader nieuwsgierig toe te kijken hoe uitleg over de computer gegeven wordt. Hij wil zich zelfs aanmelden voor de cursus. Dat lijkt hem interessant en hij wil toch een beetje bijblijven. ‘Zou je dat nu wel doen? Dat is helemaal niks voor jouw,’ is het enige wat mijn moeder daarop te zeggen heeft. De cursus komt er niet.
Mijn vader is de laatste jaren van zijn leven voor zover mogelijk meegegaan met zijn tijd. Hij koopt de kaartjes als ze samen met de trein reizen, want hij heeft geleerd hoe het werkt. Hij bedient de nieuwe televisie, omdat hij heeft geleerd hoe het werkt. Ook de nieuwe videorecorder kent geen geheimen voor hem! Hij vraagt aan mij om het hem uit te leggen en hij oefent onder mijn toeziend oog. Hij vraagt of ik het ook stap voor stap op papier wil beschrijven wat hij moet doen als hij vergeten is hoe het ook al weer moest, voor het geval ik niet in de buurt ben. Zo kan hij zich altijd redden.
Mijn vader is onder de indruk van wat je allemaal op het internet kunt vinden en als ik hem eenmaal laat skypen met zijn jongste kleinzoon is hij helemaal om. ‘Wat moet ik hebben/leren om dat ook zelf te kunnen doen?’ Andermaal is mijn moeder repressief. ‘Dat is nergens voor nodig.’ Jammer, want mijn vader vindt het geweldig om op zo’n manier contact te kunnen hebben met zijn kinderen en kleinkinderen. Hij is al jaren mobiel en kan er prima mee bellen en tekstberichten sturen. Hij is leergierig genoeg om ook deze nieuwe techniek onder de knie te krijgen. Wat dat betreft zit hij thuis aan de knoppen.
Na zijn overlijden weigert mijn moeder pertinent om te leren hoe ze mobiel kan bellen of de videorecorder moet programmeren om haar favoriete programma’s op te nemen. Ze blijft hardleers om wat vaardigheden aan te leren, waarmee ze zich zou kunnen redden. Daarmee ontzegt ze zichzelf een hoop gemak. Ik ben redelijk in paniek als de radio kapot gaat, hoe moet ik haar leren dat ze zelfstandig op de nieuwe radio de juiste zender kan vinden om naar de muzikale fruitmand te luisteren of haar andere favoriete-programma’s. De enige methode is de stekker in het stopcontact te steken, zodat alles meteen werkt. Leiden is in last als de verzorging de radio heeft afgestoft of anderszins de knoppen, en daarmee de juiste instelling, zijn verschoven. Als ze dan belt dat de radio het niet doet, moet ze wachten tot ik weer langskom om het opnieuw in te stellen.