Wakker schudden

Aan het einde van het jaar komen de gebruikelijke lijstjes: de beste film of het meest indrukwekkende boek. Zo proberen we overzicht te krijgen en het jaar te rubriceren. Het lijstje van de warmterecords die we het afgelopen jaar hebben meegemaakt, baart me zorgen. Het begon al met de warmste nieuwjaarsdag (14,3 graden) en daarna duikelden de hoogtepunten over elkaar. Nog nooit was het eind oktober zo warm. Hoe je ook van dat mooie weer kunt genieten – immers niks fijner dan in een T-shirtje op een terrasje zitten – het is verontrustend. In dit geval is het wellicht beter om van een lijstje met klimaatdieptepunten te spreken.

Opnieuw verschenen er belangrijke rapporten van het klimaatpanel IPCC die keer op keer somberder van toon worden. Er waren bosbranden, droogte, honger, overstromingen. Het gaat niet goed.

Soms zijn er Postbus 51 slogans die in je hoofd blijven zitten: ‘Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid’ of ‘Een beter milieu begint bij jezelf’. Met deze laatste zin probeerde de overheid de verantwoordelijkheid voor de klimaatproblematiek op de burger af te schuiven. Als iedereen nou wat toegewijder ging reclyclen, konden vervuilende multinationals gewoon hun subsidies blijven ontvangen. Inmiddels is wel duidelijk dat een beter milieu begint bij goede klimaatwetgeving en niet bij drie minuten korter douchen met verpakkingsvrije zeep.

Het zijn in de eerste plaats de politici die wakker geschud moeten worden. De ogen sluiten en belangrijke beslissingen voor zich uitschuiven kan niet meer. We zagen dit jaar jonge milieuactivisten die beroemde kunstwerken in musea besmeurden met tomatensoep of aardappelpuree en zich daarna vastlijmden aan de muur. Ze vroegen daarmee aandacht om goed na te denken wat er nu met onze wereld gebeurd. Gelukkig waren Van Goghs zonnebloemen van een beschermde glasplaat voorzien, maar onze aarde kent die bescherming niet. De inzet en het protest van jongeren is hoopgevend. Het is immers hun toekomst waar ze op voorbereid moeten zijn.

De Zweedse Greta Thunberg is een goed voorbeeld van een jongere die blijft hameren op een ongemakkelijk boodschap. Ze praat niet meer met politici, want die blijven maar doorgaan op de ingeslagen weg. Klimaatverandering is volgens haar niet het juiste woord. Klimaatcrisis of klimaatinstorting is het begrip dat de lading beter dekt.

‘Elke dag dat we wachten wordt de situatie nijpender en moeten de ingrepen drastischer zijn,’ stelt ze in haar boek dat onlangs uitkwam. Alle facetten van de dreigende ondergang worden beschreven; van uitleg over de werking van het klimaat, het wetenschappelijke bewijs van de opwarming en de rol van de mens, de steeds beter zichtbaar wordende veranderingen en mogelijke oplossingen. Ze vraagt aan de burgers om kennis over het klimaat te vergaren. Probeer het probleem te begrijpen. Praat er zoveel mogelijk over en maak discussiegroepjes.

‘Veel activisten hebben soms het gevoel dat ze gek zijn. Ze denken: als het klopt wat we zien gebeuren, zouden veel meer burgers in actie komen en dat doen ze niet. Dus praat. Protesteer. Bevraag politici,’ spoort ze ons aan. ‘Politici proberen ons in slaap te sussen, ze blijven zeggen dat we ons geen zorgen hoeven te maken omdat ze de boel onder controle hebben. Terwijl we op de afgrond afstormen als we niks doen.’

Dus eis dat politici zich aan de afgesproken klimaatakkoorden houden, de vervuilers steviger aanpakken en stoppen met het inzetten van fossiele brandstoffen. #hetklimaatboek #gretathunberg

Geef een reactie