Finland is een fantastisch vakantieland. Jammer dat alles er wat duurder is. De laatste jaren huur ik een appartementje maar de kosten zijn in Helsinki zo hoog dat ik besluit terug te vallen op een verblijf in een hostel. Dat betekent dat ik een prima kamer voor mij alleen heb, maar dat ik de toilet-en doucheruimte met andere ganggenoten moet delen. Dat kan prima, je moet alleen niet vergeten ’s nachts slaapdronken je pinkaart mee te nemen naar de wc als je moet plassen anders sluit je jezelf buiten en heb je een probleem.
Als ik de deur naar de natte cel openzwaai vliegt er een zwerm vogels over me heen. Niet letterlijk, maar uit de luidsprekers die op verschillende punten in de natte ruimte te vinden zijn. Elke wc heeft een eigen boxje. Ik kijk welke deur vrij is en installeer me op de pot. Ik ben verbaasd over de ambiance. Waarom vogelgetjilp? Is het om elk ander geluid te verdoezelen. Je eigen gekletter te overstemmen, de scheetjes die onvermijdelijk zijn in deze omgeving? Vragen die me bezighouden. Gaat de reinheid in Finland zover dat men zelfs de als vuil ervaren geluiden met vogels wil wegspoelen?
De muziekinstallatie beschikt over een breed spectrum aan vogelgeluiden en ik probeer er enkele te herkennen. Is dit een baltsende wulp of de zangpost van een graspieper? Ik herken alleen de koekoek en de specht. Zijn er ’s ochtend andere vogels dan ’s avonds, is de techniek zo verfijnd?
Ineens denk ik het antwoord te hebben gevonden. Het is me opgevallen dat er veel Aziaten in de stad verblijven. Dat heeft te maken met de kortste Europese vliegverbinding met Azië. Aziaten hechten blijkbaar waarde aan hygiëne en comfort. Kijk naar de Toto-toiletten in Japan met allerlei knopjes om je billen mee te wassen en te föhnen en de verwarmde bril. Dan is een speaker die vogelgeluiden produceert voor een heuse buitenervaring helemaal zo’n gek idee nog niet. Ik denk dat de toiletten in Finland zich naar de wensen van de gasten hebben aangepast, want ik kom de vogeltjes niet alleen bij een sanitaire stop in mijn hostel tegen. Ik zit vaker in de pure natuur mijn behoefte te doen.
Maar kun je nog wel met een naakt bovenlichaam je tanden staan te poetsen in zo’n zen-ruimte? Vindt een binnenkomende Japanner in een dichtgeknoopte badjas het niet uiterst irritant en afschuwelijk? Het zijn allemaal vragen die opkomen.
Mijn ervaring is dat je als je zo in de natuur zit te poepen juist op bijgeluiden gaat letten, wat is diegene naast je nu aan het doen. Moet je de activiteiten in een badkamer benadrukken door er een geluidstapijt over te leggen? Maken die geforceerde vogeltjesgeluiden alles niet juist nog gênanter? Dwingen ze je niet juist om te willen horen wat er zich verder nog afspeelt, terwijl je normaliter helemaal niet op dat soort dingen let? Als ik iemand even later onsmakelijk hoor rochelen op het toilet naast me schiet ik in een lach en onderken de waarde van de vogels.
Na een paar dagen ben je gewend aan de rustgevend soundscape vanuit de natuur waarmee je intuïtief kunt ontspannen. Thuis ga ik de vogelgeluiden in eerste instantie nog missen, maar dat heeft vooral met vakantienostalgie te maken.