Vandaag vieren we de opstanding van Jezus uit de dood: Pasen. In het ochtendgloren is het graf leeg waarin Hij na de kruisiging is begraven. In de christelijke traditie symboliseert het kruis de overwinning van Jezus over de dood. Christenen geloven dat Jezus door te sterven zelf de straf voor de zonden van de mensen op zich genomen heeft.
Het kruis is een teken waarop menig reclamemaker jaloers is. Het heeft een enorme uitstraling en brengt massa’s mensen in beweging. Mensen slaan een kruisje als ze iets moeten doen of gedaan hebben. Mensen hangen het als ketting om hun hals of tatoeëren het op hun lichaam. Kruisen staan op torenspitzen van kerken, op graven, langs wegen en ze hangen boven deuren en bedden. Je ziet ze op vlaggen en wapenschilden. Het kruis doet het goed als beeldmerk.
Executiemiddel
Een kruisiging is in Jezus’ tijd een gebruikelijk executiemiddel. Het is een wreed marteltuig. De Romeinen springen niet bepaald zachtzinnig om met het slachtoffer, dat zelf de dwarsbalk moet dragen naar de plaats van de kruisiging, waaraan hij met uitgespreide armen vastgebonden is. Struikelt hij onderweg, dan kan hij zichzelf niet opvangen en valt hij plat op zijn gezicht. Hij krijgt de zware balk in zijn nek, waarna hij ernstig gewond gedwongen wordt om zijn weg te vervolgen.
Op de plaats van de executie drijft een soldaat met enkele ferme hamerslagen een vingerdikke vierkante spijker door iedere pols in de dwarsbalk. Waardoor ze ontwricht zijn en de zenuwen aangetast. Direct daarna trekken de soldaten het slachtoffer aan deze balk tegen de rechtopstaande paal omhoog, eventueel met behulp van touwen en ladders als het om een hoge paal gaat. Het volle gewicht van het lichaam van de veroordeelde hangt aan de twee spijkers. Tenslotte zetten ze de voeten van de veroordeelde op elkaar en bevestigen hen met één lange spijker aan het hout.
Gruwelijk lijden
Dan volgt de eenzame doodstrijd. Een gruwelijk lijden. Het bloedverlies is gering, maar de pijn ondraaglijk. De veroordeelde hangt aan de spijkers en wil zich oprichten om de pijn te verlichten en te kunnen ademen, maar door uitputting lukt dat uiteindelijk niet meer en komt hij om door verstikking.
De lichamen van de gekruisigden blijven meestal aan het hout hangen totdat roofvogels het vlees van het skelet scheuren en wilde honden de resten die onder het kruis vallen opvreten.
Het kruis als genadeteken
Gelukkig is Jezus’ lichaam van het kruis gehaald en in een graf gelegd. En daar eindigt het niet: op paasochtend blijkt Hij opgestaan. Het grootste wonder ooit.
In de kunst wordt Jezus op twee manieren aan het kruis afgebeeld. Eén waarbij het lijden van Jezus de belangrijkste boodschap is, en de andere voorstelling waarbij de zegenvierende Christus te zien is, in wie de verrijzenis al wordt aangekondigd.
Het kruis brengt mensen in een andere verhouding tot God. Het kruis vat alles samen wat christenen geloven. Het is het ultieme genadeteken: het teken dat God om mensen geeft en alles voor hen over heeft.
Christenen erkennen met het kruis de realiteit van hun zonden, maar ook dat die door Jezus Christus gedragen worden, zodat ze hen niet worden toegerekend. Jezus stond op uit de dood om Zijn leven te delen met iedereen die gelooft en Zijn Geest ontvangt. Dat geloof opent enorme perspectieven.
Wie het kruis serieus neemt ontdekt dat het niet alleen een sprekend symbool is, maar ook een teken dat werkt. Er gaat kracht vanuit. Gods kracht. Het kruis pakt de doodlopende wegen in ons leven aan, het wijst ons een betere weg en maakt die ook mogelijk. Het ruwhouten kruis is een teken van hoop voor de toekomst.