Nooit ga ik met tegenzin naar school. Maar de lust om op de fiets te stappen is iets minder als het busje van de schooltandarts zich in de straat voor de lagere school heeft gepositioneerd. Ik zie het nog levendig voor me. Met een bepaalde regelmaat verschijnt er een soort camper voor de school. Een onheilspellend licht straalt uit het raam dat vanuit het klaslokaal te zien is. Het is de lamp boven de stoel van de tandarts. Het busje staat zo’n week lang voor de deur en je weet dat er een moment komt dat je uit de klas wordt gehaald en naar de tandarts moet voor de periodieke controle. Het martelen duurt altijd nog een beetje langer, want als je het busje binnenstapt ben je niet meteen aan de beurt maar moet je achterin wachten. Het beangstigende geluid van de boor kan alvast goed tot je doordringen. Vaak blijft het bezoek niet beperkt tot controle. Als je de oude mevrouw (zo herinner ik me haar) coördinaten hoort doorgeven aan een assistente, dan weet je dat je aan de beurt bent en dat er deze week een gaatje gevuld gaat worden.
Tijdens de middelbare schoolperiode komt er geen tandartsbusje meer langs, dat is een hele opluchting. Blijkbaar wordt het aan het eigen initiatief of dat van de ouders overgelaten om naar de tandarts te gaan. Ik vind het wel een bevrijding dus dring ik niet uit vrije wil aan om de tandarts te bezoeken. Maar de prijs die ik daarvoor uiteindelijk betaal, komt als een boemerang op latere leeftijd terug. Het gaat zo’n acht jaar goed. Inmiddels studeer ik theologie en heb ik voor het behalen van mijn propedeuse een tentamen Hebreeuws. Dat houdt in dat je een tekstgedeelte uit het Oude Testament moet vertalen en dat je enkele vragen moet beantwoorden over de werkwoordsvormen die in het gedeelte worden toegepast. Het tentamen is gepland op vrijdagochtend. In de week voorafgaande doe ik voor mezelf nog wat proefvertalingen en neem ik de grammatica nog eens extra door. Ik heb een raar gevoel in mijn mond. Steeds heb ik de neiging om met m’n tong naar mijn bovenkaak te gaan. Hoe dichter de dag van het tentamen nabijkomt hoe erger het gevoel wordt en op donderdag is het niet meer uit te houden. Ik heb enorme kiespijn mijn hele gezicht trekt samen en ik kan me nauwelijks concentreren op het studeren. Er zit geen andere mogelijkheid op dan dat ik actie ga ondernemen. De gehele week heb ik de beproefde methode van mijn moeder toegepast: spoelen met alcohol. Speciaal voor dit doel schaf ik een fles Sonnema Berenburgh aan, maar dat heeft meer effect op mijn geest dan op de pijn. Het is zonde om de drank uit te spugen dus nadat ik er een tijdje mee in mijn mond heb gespoeld, slik ik het door en raak ik langzaamaan beneveld.
Ik moet toch op zoek naar een tandarts om het probleem te verhelpen. De man is erg rigoureus als ik plaatsneem in zijn stoel. ‘Dat ziet er niet goed uit, meneer. Er zit niets anders op dan dat ik de kies zal moeten extraheren.’ Een mooi woord voor trekken. Het nodige gereedschap daarvoor verschijnt in mijn blikveld terwijl ik mijn pijnlijke mond zo ver mogelijk probeer open te houden. De verrotte kies is echter onwillig, dat zal door zijn erfelijk belaste lange wortel komen en het kost de tandarts meer moeite dan hij zelf ook verwacht heeft om de kies te verwijderen. Met een enorme krater in mijn mond – zo voelt het tenminste – verlaat ik zijn praktijk. Ik mag over een uurtje de watten in mijn mond verwijderen. Het doet nog steeds zeer en een vernieuwde blik op de Biblia Hebraica verlost me niet. Het verwijderen van de tampons zorgt ervoor dat ik continu met bloed in mijn mond zit. Misschien is mijn bloed door het voortdurend spoelen met alcohol te dun geworden. Continu loopt ik naar de wastafel in de douche om het rode vocht uit te spugen.
Op vrijdagochtend is na een onrustige nacht de pijn wel min of meer weg, maar mijn concentratie is niet erg hoog. We moeten de tekst van Genesis 35 vertalen. De vertaling komt erg moeizaam tot stand. In de tekst staat het woord בית לחם, Beit Lechem. Als je het fonetisch uitspreekt hoor je er de stad ‘Bethlehem’ in en dat wordt er ook mee bedoeld. Maar ik ben niet bij machte er de bekende plaatsnaam in te zien en denk steeds wat doet ‘broodhuis’ – wat de letterlijke vertaling van dit woord is – in deze zin? Ik heb de volgende vertaling ingeleverd: Toen sprak God tot Jacob ga naar de bakker…. Tot groot vermaak van de docent. Maar he ik kon echt niet meer helder nadenken. Na het tentamen gaan we naar een kroegje om te vieren dat dit tentamen er weer opzit en dat het weekend is begonnen. Ik zit met een zuur gezicht aan een frisje. Alcohol zal mijn krater weer opnieuw doen bloeden en het voorgevoel dat ik dit tentamen nog eens over moet doen, zit me dwars. Was ik nou maar vaker voor een controle naar de tandarts gegaan dan was dit niet gebeurd, denk ik steeds. Gelukkig kan ik een maand later het tentamen onder een gunstiger gesternte nog eens over doen.
