Nu de dagen weer snel korter worden en de herfstbuien tegen de ramen kletteren, herinner ik me de winteravonden in mijn jeugd. De memorabele zaterdagavond uit beginjaren ’70, met natte haren naar een avondvullend spelprogramma kijken op de buis. Een glas feloranje 3ES en een bakje paprika chips bij de hand. Je mag langer opblijven en later naar bed.
Zwart-wit Philips
We hebben nog maar net televisie bij ons thuis. In de woonkeuken staat een zwart-wit Philipstoestel in de hoek op een dressoir. Het is de ruimte waar we dagelijks zitten. De mooie kamer achter de glas-in-lood-suitedeuren is voor visite en de zondag. In de keuken bevindt zich nog het oude aanrecht uit de tijd dat mijn oma op de boerderij woonde. In haar tijd hing er nog slachtvlees in de wiemel boven dat aanrecht, zoals spek, hammen en worsten. Nu hangen er aan de zolderbalken planten in gevlochten hangers, met daaronder een oude schoolplaat van een boerderij.
Ik weet niet of de muren witbehangen zijn of dat we al in de ‘hippie-periode’ zitten waarin de wanden in een opwelling groen en roze zijn gesausd. Rondom de gaskachel staan twee rookstoelen. De eettafel staat pontificaal midden in de ruimte recht onder de lamp, met een zwaar velours tafelkleed eroverheen. Of – en dat zal in de tijd van de gekleurde wanden zijn geweest – tegen de muur aan de raamkant. De rechte hoge ramen zijn met zware roodbruine gordijnen gedrapeerd en een bloemige vitrage waarbij de onvermijdelijke sanseveria’s in de vensterbank staan, soms afgewisseld met een geranium.
WieKentKwis
In de winter zijn de gordijnen ’s avonds dicht en kijken we naar Mies Bouwmans ‘Een van de Acht’ (VARA), of de ‘Berend Boudewijn Kwis’ (KRO). Iedere omroep heeft zijn eigen zaterdagavondprogramma dat een keer per maand wordt uitgezonden. De AVRO – toch de omroep die van oudsher op amusement is gericht – volgt pas laat met een spelshow: de ‘WieKentKwis’. Peter Knegjens is de opvallende presentator, met zijn bovenlipbeharing doet hij niet onder voor de gigantische snor van Chiel Montagne (Op Volle Toeren).
In de show staan paren centraal die binnenkort gaan trouwen, of zij die een koperen of zilveren bruiloft hebben te vieren. Ze krijgen een aantal spelletjes voorgeschoteld en kunnen daarmee mooie prijzen uit de imposante prijzenkast winnen.
De presentatie van Knegjens is bijzonder. Een paar uitspraken van hem zijn in ons taalgebruik ingeburgerd. ‘Ajuu paraplu’, ‘grote klasse’ en het opmerkelijke ‘dat ziet er goed uit!’ De onorthodoxe presentator wordt na een aantal afleveringen van de buis gehaald omdat hij dronken zou zijn tijdens de live-presentatie. Knegjens geeft zelf toe om de zenuwen in bedwang te houden twee glazen whiskey aangelengd met water te hebben gedronken voor de opnamen, maar van dronkenschap zou volgens hem geen sprake zijn geweest. Onder de hete lampen in de studio heeft de drank echter zijn uitwerking.
Prominente Nederlanders, waaronder Mies Bouwman en Simon Carmiggelt beginnen nog een actie om hem terug op de buis te krijgen maar het mag niet baten. Knegjens wordt vervangen door de wat saai en braaf ogende producer van de show, Fred Oster.
Marmottenrace
Wat ik me nog het meest van de ‘WieKentKwis’ herinner is het eindspel: de marmottenrace. De cavia’s – en dus geen marmotten – met namen van bekende Nederlanders (Jos Brink, Johan Cruijf, André van Duin en Mieke Telkamp) worden in een bak losgelaten. Via een doolhof moeten ze naar een plank met poortjes lopen. Boven de poortjes staat een geldbedrag dat de deelnemers kunnen winnen. De hoofdprijs is duizend gulden.
Het spel duurt soms lang omdat André, Jos of Sjakie weigeren om verder te lopen, ondanks de aanmoedigen van Oster en de kandidaten. Groot is de teleurstelling als het beestje uiteindelijk door het vijftig guldenpoortje verdwijnt. https://youtu.be/i2NIhn1gKX0
Tja, dat soort natte haren televisie zie je niet meer op de zaterdagavond. Nu moeten we het met voorgekookte meligheid doen in ‘Ik Hou Van Holland’ of ‘Hotel Hollandia’.