Deze week viert de ‘regenbooggemeenschap’ in Gooi en Vechtstreek feest. Mooi dat er iets te vieren valt, maar aan de andere kant bespottelijk dat nog steeds individuen en groepen moeten strijden voor gelijke rechten en dat acceptatie en respect geen vanzelfsprekendheid is. Dat we ons zijn nog steeds moeten verantwoorden. Het zou nergens meer een issue moeten zijn! In de Rainbow Week worden er veel activiteiten georganiseerd om mensen samen te brengen, met als middelpunt Coming Out Day waarbij op woensdag de regenboogvlag op scholen en gemeentehuizen in top gaat. https://gooienvechtinclusief.nl/
Briefwisseling
Mijn eigen coming-out ligt al jaren achter me, maar dat dit pas de eerste fase is in het leven van een homoman realiseer ik me sinds kort. Als homo heb je dubbel werk te verrichten, omdat we opgroeien met een stigma. Een vooroordeel dat op jonge leeftijd naar binnen kruipt en in stilte vreet aan je eigenwaarde.
In de Volkskrant voeren Hein Janssen (theaterjournalist) en Florian Myjer (acteur) een briefwisseling over hun werk en leven. Een van de dingen die me in hun correspondentie treft is de schaamte om homo te zijn. Ze noemen daarbij het boek ‘Fluwelen woede’ van de Amerikaanse klinisch psycholoog Alan Downs, die zelf homo is en veel homomannen in therapie heeft gehad.
Ik ben nieuwsgierig en ga naar de bieb om dit boek te lenen, daarin lees ik over de drie fases in het leven van homomannen:‘overweldigd zijn door schaamte’, ‘schaamte compenseren’ en ‘cultiveren van authenticiteit’.
Schaamte
Op een gegeven moment ontdek je dat je anders bent, dat je andere dingen leuk vindt dan je vriendjes, dan je vader of dat je liever met meisjes speelt dan met jongens. Mijn coming-out is in een tijd waarin homoseksualiteit op sociaal vlak veel minder wordt geaccepteerd. Zeker als je ook nog opgroeit in een christelijk gezin.
Je schaamt je voor je seksualiteit, je realiseert je dat er iets mis met je is. Je hebt het gevoel dat je geen liefde waard bent. Als je wilt overleven moet je zorgen dat er van je gehouden kan worden. Je smacht naar liefde, maar verstopt je in de kast. Je moet de waarheid over jezelf aan het zicht onttrekken en je anders voor doen, zodat er van je gehouden kan worden. Je probeert op een verknipte manier die liefde te verdienen en te ontsnappen aan de pijn en de angst op ontdekking. Je probeert ‘normaal’ te zijn. Sommige homo’s blijven zich in deze fase verbergen en komen dus nooit uit voor hun ware gevoelens.
Compenseren
Uiteindelijk uit de kast probeer je de schaamte te compenseren (fase twee) door een chronische behoefte aan erkenning en bevestiging: ik deug wel, ik mag er wel zijn. Een behoefte die zich vertaalt naar professionele ambitie, overmatige ijdelheid, extravagantie, losse sekscontacten en een onderhuidse woede (de fluwelen woede uit de titel van het boek). Het resulteert in het constant bevestiging zoeken in seks, drugs en een sportschoollichaam, met alle mogelijke verslavingen van dien.
Cultiveren
De derde fase die Downs in zijn boek beschrijft is het cultiveren van authenticiteit. De weg naar echte erkenning en liefde voor anderen en jezelf; naar werkelijke voldoening, diepgang en eerlijkheid. Downs draagt een hele reeks instructies aan: probeer te handelen als de man die je zou willen zijn, kies altijd voor innerlijke rust, verkies voldoening boven bewondering, heb respect voor je lichaam zoals het is, selecteer je partner niet op zijn seksuele aantrekkingskracht, en wees integer.
Als je de aanbevelingen leest, denk je het zijn allemaal wel open deuren, maar een open deur is makkelijk te missen als je een fort om jezelf heen hebt gebouwd en jezelf allerlei ontwijkende strategieën hebt aangeleerd.
Moeizaam proces
Toch heb ik een beetje ambigue houding tegenover dit boek. Aan de ene kant herken ik de moeite met het uit de kast komen en de schaamte die ermee gepaard gaat, wat zullen mensen wel niet van je vinden? Het is een lang en moeizaam proces voor mij geweest.
Hoe die schaamte zich omzet in compensatiegedrag op bijvoorbeeld gebied van werk en succes, herken ik minder. De wereld die Downs beschrijft van feesten, spieren, drank en drugs, zijn fantastisch voor wie zich daarin thuis voelt, maar voor mij geldt dat niet. In die zin is bij mij nooit het hek van de dam gegaan of sprake van overcompenseren.
Het aan mijn authentieke zelf werken (de derde fase) ervaar ik als een continue proces, oude wonden die moeten helen. Gelukkig ben ik met de jaren zekerder van mezelf geworden. Met een beetje trots durf ik te zeggen: ‘Ik ben oké zoals ik ben.’ #rainbowweek #comingoutday