Drie weken later heb ik de eerste afspraak met de slaapverpleegkundige. Keurig op tijd meld ik me bij de poli longziekten. Het loopt uit. Ik wacht geduldig af en hoor de assistente afspraken maken en verschuiven. De wachtkamer is coronaproof. Er is plek voor maximaal drie wachtenden. De rest van de stoelen is afgeplakt met rood-wit lint. Twee stoelen hebben een andere kleur lint en zijn opnieuw vastgeplakt, daar wilde blijkbaar een partner toch naast de patiënt zitten, is mijn analyse.
‘Meneer Meints? Mijn naam is Saskia, we gaan naar die kamer daar.’
Ik sta op en loop achter haar de spreekkamer in. Op de tafel ligt een handzaam zwart koffertje. Twee gemaskerde etalagekoppen staren me aan. Mijn voorland. Ze haalt mijn gegevens erbij. ‘Had u deze uitslag verwacht?’
‘Ja, enigszins wel, maar dat het zoveel ademstilstanden zouden zijn dat had ik niet in de gaten. Ik heb twee keer gehad dat ik ’s nachts wakker schrok en dacht dat ik zou stikken omdat ik geen adem kon halen. Je ligt dan als een vis op het droge naar adem te happen. Het lijkt minuten te duren, in werkelijkheid zal het een paar seconden zijn geweest. Maar daar ben ik erg van geschrokken en een tijdje bang geweest om te gaan slapen. Mede omdat je alleen bent en er niemand in de buurt is die actie kan ondernemen als het fout gaat.’
‘Dat kan ik me voorstellen en dat zal zeker met uw slaapapneu te maken hebben.’
Ik knik berustend.
‘U moet ervan uitgaan dat u elke nacht een marathon loopt.’
Daar is de gevleugelde uitspraak weer. Zouden ze dat met elkaar hebben afgesproken? Nou, een voordeel: ben ik toch nog sportiever dan ik dacht. Niet alleen een fanatiek zwemmer, maar ook een hardloper.
‘Tijdens het slapen ontspannen zich de spieren in uw nek en die komen tegen elkaar aan, dat veroorzaakt het snurken,’ begint de verpleegkundige haar uitleg. ‘Maar dan komt er een moment dat ze tegen elkaar aan blijven zitten en u geen lucht krijgt. Er is dan sprake van een obstructie in de luchtwegen. Dat verhoogt uw hartslag en na een poosje krijgen uw hersenen een signaal dat er iets aan de hand is, en u ontwaakt uit uw slaap. U krijgt dus ‘s nachts nooit een diepe slaap dat veroorzaakt de vermoeidheid. Kunt u door u neus ademen?’ gaat ze in een adem door.
‘Volgens mij wel.’
‘Ik zag het, ik heb u even in de gaten gehouden. We beginnen zo klein mogelijk met een neusmasker.’ Ze opent het koffertje. Daar is mijn slaapmaatje. Een zwart kastje: ResMed Airsense 10. (Met de kennis van nu ben ik daar blij mee, want de Philips DreamStation had ik me een hoop extra problemen bezorgt.) Ze legt keurig uit hoe ik het CPAP-apparaat moet bedienen en het waterreservoir kan gebruiken als de slijmvliezen in mijn neus geïrriteerd raken en ik verkoudheidsklachten krijg.
Daarna doet ze me voor hoe ik het masker moet gebruiken en schoonhouden. Elke ochtend het neusstukje met afwasmiddel zonder kleur- en geurstoffen reinigen in een lauw sopje. ‘Het water in Hilversum is hard, dus u kunt het beste flesjeswater gebruiken om geen kalkaanslag te krijgen. Hetzelfde geldt voor het waterreservoir.’
Vervolgens het moment suprême. ‘Zet u het masker maar op.’
Ik zit vreselijk te hannesen met de grijze elastische bandjes en ik merk het nadeel van mijn oogafwijking: ik zie maar één kant van het masker, op het gevoel bevestig ik de bandjes en verstel het klittenband zodat het masker strak om de neus zit. Het is echt wennen, geeft eerst een onprettig gevoel alsof ik een paard ben dat met een bit wordt aangespannen. Ik vergeet mijn mond dicht te houden en zuig meteen valse lucht.
‘Leg je tong maar tegen je gehemelte daarmee sluit je de luchtweg af.’
Volgens Saskia zit ik er nog wel ontspannen bij, maar intern is het paniek en uiterste concentratie. Blij als ik antwoord moet geven op een vraag hoe het gaat en mijn mond weer mag openen en stiekem bij kan ademen.
‘Alles is instelbaar en aan te passen. Ga vanmiddag maar even oefenen want het is een kwestie van wennen. Het zou jammer zijn als u vannacht in paniek zou raken.’
Ik kijk naar het beademingsapparaat en het neusmasker.
‘Het apparaat is op afstand uit te lezen, dus ik kan met je meekijken. Dat zal ik niet elke dag doen, hoor. Als u hier even tekent dan geeft u daar toestemming voor.’
Ik krijg een formulier onder mijn neus geduwd, die gelukkig weer zonder masker is.
Zelf kan ik ook zien hoe de nacht is verlopen. Het apparaat meldt keurig hoeveel uur ik het masker op heb gehad en het aantal ademstilstanden. Smileys maken het display slapersvriendelijk, een groene glimlach als het allemaal goed is gegaan, een rode geïrriteerde smiley bij lekkage, omdat het masker niet goed om de neus zit.
Ze maakt een vervolgafspraak en ik pak mijn slapie van de tafel. Het is een handzaam koffertje, want het moet natuurlijk ook mee op vakantie of als ik bij iemand blijf slapen. Het begin van een nieuw avontuur.
‘U zult straks ook weer gaan dromen,’ zegt de slaapverpleegkundige ter afscheid.
Ik hoop het.
(WORDT VERVOLGD 3/5) #slaapapneu