In de jaren ‘80 lift ik diverse malen met een vriend naar Berlijn. We logeren in Kreuzberg bij krakers op voorwaarde dat we als de politie een inval doet ’s nachts niet met ons slaapzakje het kraakpand verlaten maar hen helpen het fort met alle beschikbare middelen te verdedigen. We slapen vaak in een keuken of op een gang. Erg rustig slaap ik niet. In de keuken komen ‘s nachts toch vaak mensen wat uit de koelkast halen. Bij ieder vreemd geluid denk ik: o, jee als het maar geen ontzetting door de ‘Boele’ is.
De lift naar Berlijn verloopt vaak voorspoedig, we zijn een goed liftduo en het lukt meestal in zes tot tien uur om de plaats van bestemming te bereiken. Soms moet een van ons zich achterin een Porsche proppen, omdat de man niet doorheeft dat we met z’n tweeën zijn. Vaak is de grensovergang bij het IJzeren Gordijn even een plek van oponthoud. In Helmstedt-Marienborn, waar je een corridor ingaat van 140 kilometer prikkeldraad en beton dwars door de DDR naar de grens van West-Berlijn, moet je een lift zien te versieren die je mee wil nemen. Halverwege wisselen kan en mag niet. Je gaat dan een troosteloos Sperrgebiet in, een uitgestrekte strook zwaarbewaakt grensgebied voorzien van hoge staaldraadomheiningen, prikkeldraadversperringen en wachttorens. Ik ben altijd weer opgelucht als dat gedeelte erop zit.
Mijn vriend onderhoudt nauw contact met de kerk in Oost-Berlijn en dat is ook een vast onderdeel van ons bezoek. Hij neemt bijbels en andere verboden lectuur voor hen mee. De eerste keer krijg ik ook een pakketje om bij mijn onderbroek in te stoppen, maar mijn opgewonden gezicht en onhandige houding verraadt in een oogwenk dat er iets niet deugd. Gelukkig zegt hij in de metro naar Checkpoint Charlie dat ik de verboden smokkelwaar maar weer uit mijn broek moet halen, want ik zou mezelf verraden. En dat zijn ware woorden. Ondanks dat ik het spul aan hem heb gegeven word ik door de douaniers uit de rij gepikt. Of ik even wil meekomen? In een aparte ruimte word ik verhoord, wat mijn reden van het bezoek aan Oost-Berlijn is en dat soort vragen. ‘Toerist om kennis te maken met de stad.’ Verder moet ik me uitkleden en wordt er toch nog even in mijn onderbroek gekeken en moet ik voorover gebukt kuchen. Er is gelukkig niks meer te vinden. Drie kwartier later ben ik het checkpoint door en staat mijn vriend me lachend op te wachten. De smokkelwaar is veiliggesteld en wordt door de vrienden in het oosten zeer op prijs gesteld.
Bij de grensovergang krijg je een tijdelijk dagvisum en moet je Duitse Westmark wisselen. Je krijgt daar een dagbedrag van 25 Ostmark voor terug. Omdat we die dag bij vrienden in Oost-Berlijn zijn is het nog moeilijk om van dat bedrag af te komen. Mijn reisgenoot vindt het ook nog wel spannend om extra Westmarken op het Alexanderplatz te wisselen. We kopen daar goedkope boeken voor maar dat bedrag moet onder de 25 Ostmark blijven want hoe verklaar je anders dat je meer Ostmark hebt uitgegeven als je gecontroleerd wordt. In een hotel vlak voor Checkpoint Charlie drinken we ‘dure’ cocktails om het bedrag kwijt te raken. Het sust ook mijn gemoedsrust een beetje, want we moeten immers nogmaals door de controlepost. Vaak net iets voor twaalf uur om ons bezoek aan Oost-Berlijn maar zo lang mogelijk te laten duren. Ook daarbij loopt het me weer dun door de broek want nu hebben we beiden toch wel erg veel literatuur bij ons. Het gaat goed, ook voor de douaniers is het een lange dag geweest.
Voor onze laatste nacht in het kraakpand krijgen we een kamer aangeboden om een goede nachtrust te maken want we hebben immers een lange dag morgen met het terugliften. Een meisje is op vakantie en iemand heeft een sleutel van haar kamer. Bekwaam nestelen we ons in het tweepersoonsbed. Midden in de nacht gaat het licht aan en word ik wakker van een vrouwengil. Mijn vriend houdt zich slapende en laat mij de ongemakkelijke situatie oplossen. Het meisje van de kamer vraagt wat wij- um Gottes Willen- in haar bed doen en wie we zijn? In hakkelend Duits terwijl ik me normaliter altijd wel goed in die taal verstaanbaar kan maken, leg ik haar uit hoe we in haar bed zijn beland. Ze verlaat de kamer, ik maak mijn vriend wakker en leg hem uit wat er gaande is. Uiteindelijk komt ze terug met de mededeling dat we kunnen blijven liggen, ze gaat wel bij een vriendin slapen. Gelukkig hoeven we niet weer op de keukenvloer te liggen en kunnen we redelijk uitgerust aan de terugreis beginnen.