Kerst 2004 is voor de mensen die aan de Indische Oceaan wonen een drama. Op zondag 26 december vindt een zeer zware zeebeving plaats, die een vloedgolf veroorzaakt die zich in verschillende richtingen over de Indische Oceaan verplaatst. Ongeveer 300.000 mensen komen om het leven en miljoenen raken gewond en/of dakloos.
Ik vier de eerste Kerstdag bij mijn ouders thuis en ga in de loop van de volgende dag terug naar Hilversum, omdat we met een aantal voormalige huisgenoten hebben afgesproken om een gezamenlijk kerstdiner te houden. Bij thuiskomst zie ik de eerste vreselijke beelden van de catastrofe die zich in Azië voltrekt. De metershoge muur van water die naar het strand toe komt en alles op haar weg verwoest en meesleept. De beelden staan me nog helder voor de geest. De gesprekken gaan tijdens het diner hoofdzakelijk over de vreselijke natuurramp.
Ik heb nog nooit eerder van het woord tsunami gehoord. Het fenomeen is nieuw voor mij. Tsunami’s worden veroorzaakt door zware aardbevingen (deze had een kracht van 9,0 bij Sumatra) waarbij een verticale beweging plaatsvindt van de zeebodem. De waterverplaatsing die hierbij optreedt leidt tot een lange golf die zich voortplant over de oceaan. Als de golf het ondiepere water komt van de kustgebieden bereikt, neemt de golfhoogte zeer sterk toe. Dit veroorzaakt grote overstromingen met alle gevolgen van dien. Bewoners van de kustgebieden langs de Indische Oceaan: van Sumatra en Thailand tot aan Sri Lanka, India en zelfs Somalië, werden totaal verrast door deze enorme tsunami.
Acht jaar later beleef ik via de film ‘The Impossible’, geregisseerd door Juan Antonio Bayona, de zeebeving aan den lijve vanuit mijn bioscoopstoel. https://youtu.be/PaY8EeUYh10 Het script is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van María Belón en haar familie. Vader Henry en moeder Maria nemen hun drie zoons mee naar Thailand voor een zorgeloze kerstvakantie die echter een akelige wending zal nemen. Bij het zwembad op het strand wordt het gezin wreed uit elkaar geslagen. Henry spoelt met de twee jongste kinderen de ene richting op, Maria en haar oudste puberzoon Lucas de andere kant. Wat volgt is het verhaal van een aangrijpende zoektocht om elkaar weer terug te vinden in de chaos van een compleet verwoest landschap.
De film maakt de vernietigende kracht van de tsunami zo heftig voelbaar, dat ik vrees dat het water ook mij uit mijn stoel zal slaan. Je zit midden in de vloedgolf die het scherm binnen komt denderen. Het onheilspellende geraas van de golven, gevolgd door de vernietigende oerkracht waarmee het water alles met zich meesleurt, is zo angstaanjagend dat ik geneigd ben de andere kant op te kijken.
Een hels tumult is het, van suizend puin, gesmoorde paniek, bloed, drek, gegorgel en naar houvast graaiende mensenhanden. Natuurlijk kun je in je bioscoopstoel onmogelijk écht vatten hoe het is om in zo’n apocalyptische vloedgolf te belanden, maar de film komt gevoelsmatig een heel eind en grijpt me bij de strot.
Er is een liedje ‘Christmas, it’s the most wonderful time of the year’. Dat zal Kerst 2004 voor velen in Zuidoost Azië niet geweest zijn. En zo hebben we allemaal herinneringen aan de kerstdagen. Ik hoop dat die van u dit jaar mooi en positief zijn.