Het ritueel van vasten komt in bijna alle religies voor. Soms lijkt het of tegenwoordig alleen moslims nog serieus vasten, maar de laatste jaren is deze traditie herontdekt binnen en buiten de kerken. Vasten is weer helemaal hip, maar nu heet het detox in de vorm van fruitkuren en gezonde sapjes. Of een challenge, een uitdaging die je jezelf stelt om bijvoorbeeld honderd dagen geen alcohol te nuttigen, niet te roken of vapen, of geen suiker te gebruiken. Geen social media hanteren of games spelen.
Aftrap 40-dagentijd
Tijdens de research voor een item van ‘Petrus in het land’ stuit ik bij de Oude Dorpskerk in Bunnik op een mooie traditie. Ze trappen de 40-dagentijd af met het samen nuttigen van een eenvoudige maaltijd. Een aantal vrijwilligers gaan pannenkoeken bakken. Dit jaar serveren ze ook een Ghanese pindasoep. Dat heeft alles te maken met het thema van de spaaractie die ze de komende tijd in hun kerk houden. Iedereen kan geld inzamelen om de kinderarbeid te stoppen in de visserij in Ghana. Van dat geld kunnen de kinderen in dit Afrikaanse land naar school. Jong en oud worden aangemoedigd om eenvoudiger te eten. Niet te snoepen. Lege flessen en blikjes te verzamelen. Geen vlees of nieuwe kleding te kopen. Klusjes te doen, in de tuin, stofzuigen of de afwasmachine leegruimen. Of niet de auto te nemen. Het uitgespaarde geld kan in het potje voor Ghana!
Aswoensdag
Afgelopen woensdag was het Aswoensdag. Het begin van de christelijke vastentijd: de tijd van inkeer en versobering als voorbereiding op Pasen. Een periode van stilstaan bij het leven en vragen stellen: wie ben ik, hoe leef ik, wie ben ik voor de ander en wie is de ander voor mij? Veel mensen denken ook aan al het goede dat ze van in hun leven ontvangen hebben en ondernemen dingen voor mensen die het minder hebben.
Op het distributiecentrum merk ik dat de ramadan ook is begonnen. Collega’s die van zonsopgang tot de zonsondergang niet eten, maar zodra het donker is juist wel. Ze vinden het niet fijn om tijdens de pauzes tussen al die kauwende mensen te moeten zitten. Ik heb bewondering voor ze, want ik zou met zo’n actieve klus echt niet zonder mijn bammetjes kunnen.
De Bijbel over vasten
In de Bijbel lezen we ook over vasten. Bijvoorbeeld in het boek Esther als voorbede voor het Joodse volk. Of bij Jona, waar de inwoners van Ninevé vasten om het door de profeet afgeroepen onheil te keren. Of Daniël die de zaak van de ballingen bij de koning wil bepleiten en alleen tien dagen groente eet om zich daarop voor te bereiden. Het bekendste verhaal is Jezus die veertig dagen in de woestijn vast.
Vasten dient om je te oefenen in nederigheid, het gaat om reiniging en geestelijke kracht. Om verslavingen (demonen) los te laten of als solidariteit. Andere motieven zijn: discipline trainen, gezondheid, als actiemiddel (hongerstaking), als voorbereiding op een prestatie, zoals sporters doen, of als voorbereiding op een feest, op de ontmoeting met God, om dichter bij Hem te komen.
Niet gebruiken als effectbejag
Er vindt een lichamelijke verandering plaats, discipline geeft vrijheid, je behoeften staan minder centraal, en het feest wordt intensiever, het leven krijgt meer reliëf.
Vasten moet je niet gebruiken als effectbejag. Als je mee gaat doen met het vasten om af te vallen, gewicht te verliezen, dan is dat niet het juiste motief. Er zijn betere redenen.
Vasten als nalaten werkt het beste. Tijd maken voor dingen die je echt de moeite waard vindt, zoals bidden, mediteren, Bijbellezen of rust en verstilling zoeken. Wat zou voor jou een goede reden zijn om te vasten? Wat wil jij nalaten? Wat wil jij doen?