De dag na de terroristische aanslagen in Amerika begint mijn nieuwe job als zzp’er. Om twee uur hebben we een lunchbijeenkomst om met elkaar kennis te maken en de plannen te bespreken. Alles staat in het teken van wat er gisteren gebeurd is. Iedereen is nog verbijsterd hoe dit kon gebeuren.
De komende maanden ga ik als itemregisseur werken voor ‘Bij ons thuis’, een educatief programma van Teleac/NOT waarin de opvoeding van kinderen centraal staat. Iedere keer komt er een ander onderwerp aan de orde waarbij we proberen om kinderen en ouders meer inzicht te geven. Onderwerpen zijn onder andere kinderfeestjes, co-ouderschap, kledingkeuze, hoogbegaafdheid en mag je een kind slaan? Ik maak de filmpjes om de mening en ervaring van de kids inzichtelijk te maken.
‘Bij ons thuis’ betekent voor mij een nieuwe werkwijze. Ik ben gewend de programma’s die ik maak zelf te researchen en de mensen die erin voorbijkomen vooraf te bezoeken en een voorgesprek met ze te hebben. Nu kom ik in een gespreid bedje. Het onderwerp is door een redactie voorbereid. Als regisseur moet ik zorgen dat ik het mooi en inspirerend in beeld breng. Ik lees het productieverslag en ga daarmee aan de slag.
Nu zijn er twee dingen lastig te regisseren in de tv-wereld: dieren en kinderen. Menig keer komt het voor dat een kind verlegen is en helemaal dichtklapt. Wat wil die grote man van me? Dan geef ik camera en geluid de opdracht om de interviewsetting alvast voor te bereiden terwijl ik met het kind een spelletje ga doen, soms zelfs voetballen, om het ijs te breken.
Het andere nieuwe aspect in mijn werk is de montagewijze. Ik maakte altijd een voormontage met VHS-bandjes. Als je daarin dingen wilt aanpassen, werk je op een gegeven moment met een kopie van een kopie, waardoor je bijna de tijdcodes die belangrijk zijn voor de montage niet meer kunt lezen. Nu ga ik met AVID werken, dus digitaal. Dat betekent vooraf de goede fragmenten selecteren en inladen zodat ze in de montage gebruikt kunnen worden. AVID heeft veel voordelen: je kan allerlei dingen uitproberen en alle clips bewaren. Je moet er wel eerst even handigheid in krijgen, dat zorgt voor stress. Er is beperkte montagetijd geregeld, uitlopen kost geld. Toch wordt het een mooie reeks programma’s maar het is wel hard aanpoten.
Wat zijn de voor- en nadelen van zzp’er zijn? Je bent een zelfstandige zonder personeel. Ja, ik heb er bewust voor gekozen, ik wil geen vast dienstverband meer, omdat ik mijn eigen documentaires, programma’s wil maken, mijn passie wil volgen, niet afhankelijk wil zijn van de grillen van een eventuele baas, of een collega waar niet mee valt samen te werken. Niet meer in een luidruchtig kantoor wil zitten. Geen verplichte vergaderingen. Geen jaarlijkse ‘waar zie je jezelf over drie jaar’-gesprekjes.
Maar ben je als zzp’er echt vrijer? Weegt die vrijheid op tegen de nadelen? Je bent namelijk vogelvrij, geen cao, geen sociale zekerheid, geen pensioenopbouw, geen vakantiedagen die doorbetaald worden. Je moet goed voor jezelf kunnen zorgen. Een goede onderhandelaar zijn om loon naar werken te krijgen. Zelf klanten en opdrachten werven is mijn grootste uitdaging. Je moet goed kunnen plannen en geen gat in je hand hebben en vooral rekening houden met mindere dagen. Als er geen opdrachten zijn en dus geen inkomsten moet de spaarpot worden omgekeerd.
Je huis is nu ook je kantoor, zodoende ben je nooit vrij of altijd aan het werk als je niet oppast. Je mist de sociale contacten: de koffieautomaatmomentjes, de evaluatie van de voetbalwedstrijd. Je neemt als freelancer ook bewust een risico, als je thuis van een trapje valt of je wordt ziek en je bent minder in staat te werken, is er geen sociaal vangnet. Ja, je kunt je verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid, maar de maandlasten daarvan liggen erg hoog en daar moet je dan veel uren voor werken voordat er echt geld binnenkomt.
Wikkend en wegend zijn er dagen waarop ik het eigen ondernemer zijn graag zou willen inwisselen voor een vast contract met alle zekerheden die daarbij horen.
