De studie theologie schiet niet zo erg op, omdat ik mijn studie afwissel met het werken als regisseur/programmamaker bij de lokale omroep in de polder (VLOD). Een programma maken, een tentamen doen is het ritme, maar vaak is het meer programmamaken en dan toch maar uiteindelijk dat tentamen dogmatiek dat ik nog moet inhalen. In de zomer is er tijd voor een vakantiebaantje om het gat in het budget enigszins aan te vullen. Ik besluit het dit jaar dicht bij huis te zoeken en heb een brief gestuurd naar Van Dijks Boekhuis in Kampen. Zeven weken mag ik komen werken als ‘boekenpicker’. Nou dat heb ik geweten, ik ben de ongedwongen sfeer op het provinciehuis in Assen gewend bij de afdeling rijbewijzen en paspoorten, dit is nog erger dan het meest ouderwetse schoolsysteem. Het ontbreekt er nog net aan dat je met een rietje over je vingers wordt getikt. Maar wat verwacht je ook van de grootste leverancier van schoolboeken. In de zomer is het daar natuurlijk spitsuur, alle middelbare scholen en leerlingen moeten op tijd hun boeken krijgen. Er werken honderden vakantiekrachten.
Als ik me op de eerste maandagochtend meld krijg ik meteen een goed inkijkje in de werkmethode. Van nature houd ik er niet van om ergens te laat te komen, dus ik ben ruimschoots voor achten bij de grote bedrijfshal. Om vijf voor acht klinkt er een luide schoolbel (hoe toepasselijk). Iedereen heeft vijf minuten tijd om naar zijn of haar werkplek te lopen. Om stipt acht uur klinkt de tweede bel als je dan niet op je plek bent word je gekort op je salaris, dat je elke vrijdagmiddag om zes uur krijgt uitgereikt in een oldschool bruin loonzakje. In mijn geval moet ik de pas er goed inzetten, want het is een enorm complex. Daar word je opgewacht door de chef van dienst, je krijgt je persoonlijke nummer waaraan alle orders die je afhandelt gekoppeld zijn. Bij klachten achteraf weten ze bij wie ze verhaal kunnen halen. Hoe dat in zijn werk gaat merk ik meteen die eerste ochtend. Als je nummer wordt afgeroepen moet je blijven staan en dan word je even flink de oren gewassen, welke fouten je hebt gemaakt. Of een boek van de lijst ontbreekt, of het is niet de juiste druk, of er is een boek te veel gepakt.
Op mijn eerste dag wordt aan mij als ‘rookie’ uitgelegd hoe ik te werk moet gaan. Ik krijg een winkelwagentje en een lijst met bestellingen. Je moet een bepaalde route lopen door de hal en dan kom je vanzelf bij het schap met daarop het boek dat op je lijst staat. Daarbij is het zaak dat je het juiste deel pakt en naargelang op het papier staat een hergebruikt of nieuw exemplaar. Zo loop je vele meters door de hal totdat de bestelling compleet is. Die lever je af bij een collega die controleert of de verzameling compleet is. Dit doet diegene door het aantal boeken te tellen. Inmiddels ben jij aan de nieuwe order begonnen. Want je moet natuurlijk wel produceren. Ik heb in die vakantieperiode heel veel kilometers gemaakt in die enorme boekenhal. Omdat er dus geen fouten mogen worden gemaakt is het ten strenge verboden om met elkaar te praten tijdens het ‘winkelen’. Dat levert komische situaties op, want iets wat niet mag is natuurlijk erg spannend, en ja het is een groot gebouw met veel rijen boekenkasten en niet overal een bewaker. Er is altijd wel ergens een schap of een rij waar je met je collega-slaaf even ervaringen kunt uitwisselen. Je wordt ook heel erg bedreven in non-verbale communicatie. Vaak heb ik associaties met werken in een communistisch systeem.
Op mijn tweede maandagochtend wordt ook mijn nummer afgeroepen en mag ik niet aan het werk beginnen. Ik krijg een flinke uitbrander omdat een bezorgde bestelling niet in orde was. Je moet weten dat het soms enorme lijsten zijn en er wordt van je verwacht dat je er flink de pas in zet om alles te verzamelen. Logisch dat je soms een boek over het hoofd ziet. Maar de les die ze je leren -verbaal en in je portemonnee- zorgt er wel voor dat je nog alerter bent tijdens je rondgang. Op een gegeven moment mag ik ‘s middags de schappen aanvullen. Of dat een promotie of degradatie is, wie zal het zeggen? Het scheelt in ieder geval een hoop loopwerk. Als je er een potje van maakt word je verantwoordelijk voor de inpak van de boeken aan de lopende band. Dan is duidelijk dat je volgend jaar niet meer wordt uitgenodigd voor deze job. Wat ik na deze zomer wel zeker weet: dit is één keer en nooit weer bij Van Dijks Boekhuis.