Rondom leraren Duits hangt vaak een clichébeeld: ze hebben moeite om orde te houden en schreeuwen ‘Rausch’ als alles uit de hand loopt en sturen je ter correctie naar de conrector. Zulke docenten heb ik ook gehad maar in de bovenbouw van het VWO krijg ik les van een heel beminnelijke Duitse leraar, de heer Warmelink. Een al wat oudere man die lol heeft in zijn vak en helemaal in zijn sas is als hij de Duitse literatuur kan behandelen en zich niet hoeft bezig te houden met het uitleggen van die lastige naamvallen met hun uitzonderlijke vervoegingen.
Gedicht Heinrich Heine
Ik vergelijk hem wat dat betreft met docenten klassieke talen die ook helemaal op kunnen gaan in het vertellen van de Griekse en Romeinse mythen. Op zijn best is Warmelink als het over Die Lorelei gaat, een gedicht van Heinrich Heine gebaseerd op een oude legende. Vaak laat hij zich spontaan tijdens de les ontvallen:
‘Ich weiss nicht, was sold es bedeuten
Dass ich so traurig bin
Ein Märchen aus uralten Zeiten
Dass kommt mir nicht aus dem Sinn.’
De rots
De Lorelei is een 132 meter hoge rots langs de rechteroever van de Rijn tussen Koblenz en Wiesbaden in de deelstaat Rijnland-Palts. De rivier is hier op zijn smalst maar ook op zijn diepst. Bovendien staat er een gevaarlijke stroming.
Met de nodige expressie vertelt Warmelink dat de opvarenden van een schip op de Rijn ter hoogte van de rots een liefelijk gezang horen. Hun blik gaat naar boven en daar zien ze in het licht van de ondergaande zon een wonderschone jonkvrouw haar blonde haren kammen met een gouden borstel. De bemanning is onder de indruk van deze sprookjesprinses, zoals de Sirenen in de Odyssee.
Warmelink maakt terwijl hij het gedicht citeert kambewegingen langs zijn dunner wordende haar en kijkt de klas verleidelijk aan.
De schipper heeft geen oog voor de rotsige richel in de rivier en verliest de controle over zijn boot en ze gaan in de golven ten onder.
In de geschiedenis blijken veel schepen bij de Lorelei te zijn verongelukt.
‘Und das hat mit ihrem Singen
Die Lorelei getan.’
Romance
Het zijn flarden van een gedicht die je je hele leven bijblijven. Warmelink brengt de dichtregels voor de eerste keer ter sprake als hij het werk van de dichter Heinrich Heine behandelt, maar vaker gebruikt hij het als hij in de klas een beginnende romance tussen zijn leerlingen bemerkt, alsof hij op een verkapte wijze met het citaat wil waarschuwen: ‘Pas op, laat je niet in de luren leggen!’