Vijf jaar geleden ben ik in de wereld van Facebook gestapt. Niet geheel vrijwillig, maar ik startte een eigen bedrijf en dan moet jezelf in de markt zetten. Je moet zichtbaar en vindbaar zijn, dus heb ik mijn schroom overwonnen en een account aangemaakt. Twee zelfs, eentje op persoonlijke titel en eentje voor mijn eenmanszaak Taalmens. Daarbij kreeg ik als digibeet gelukkig hulp van mijn neef die daar zijn hand niet voor omdraait en ook een website wist te realiseren met mijn input.
Daarvoor was ik nooit actief op social media, ook niet op Hyves. Ik keek er altijd vanaf de zijlijn naar… Wat doen mensen daar en heb ik daar behoefte aan? En nu sta ik in de wereld van de posts en likes en daarmee heb ik mijn digitale voordeur letterlijk wagenwijd opengezet.
Het Facebookplatform is gebouwd op het delen van informatie over mij en mijn leven met vrienden in mijn netwerk. Het is een gigantisch netwerk met meer dan 2.6 miljard gebruikers. Van al die mensen zit driekwart dagelijks op het platform. Het is zonder twijfel één van de grootste sociale netwerken. De invloed van Facebook spreidt zich uit over bijna de hele wereld – en Facebook heeft daarmee informatie over een gigantisch deel van alle internetgebruikers.
Het is me meteen wel duidelijk dat ik door op Facebook actief te zijn – hoe bescheiden ook – ik me aan een grote dataverzamelaar uitlever. Ik help daar zelf aan mee, door dingen in mijn profiel in te vullen en verhalen te plaatsen op mijn pagina, daar krijgt de lezer maar ook Facebook een aardig beeld van wie ik ben, wat mij beweegt en hoe ik in het leven sta, wat mijn interesses zijn.
Maar er zijn ook gegevens die Facebook verzamelt zonder dat ik het in de gaten heb. Op basis van de activiteiten op en buiten de site weet Facebook misschien wel meer over mij dan ikzelf. Ook mijn locatie, betalingen, interesses en apparaatgegevens worden bijgehouden. In feite weet Facebook alles wat ik ooit op, en zelfs buiten, het sociale netwerk heb uitgespookt.
Zo wordt er bijvoorbeeld bijgehouden wanneer en naar wie ik chatberichten verstuur. Facebook weet bovendien precies met wie ik bevriend ben en van wie ik vriendschapsverzoeken ontvang (en aan wie ik ze stuur). Ook houdt Facebook de metadata bij, die aan bestanden vastzit. Hierdoor kunnen ze bijvoorbeeld mijn locatie achterhalen. Facebook werkt erg precies. Elke muisbeweging wordt geregistreerd, onder andere om te kijken hoe lang ik naar een bepaalde post of advertentie blijf kijken.
Alle informatie die ik aan Facebook verschaf, wordt opgeslagen en gebruikt om een profiel over mij op te bouwen. Deze profielen helpen Facebook vervolgens om gepersonaliseerde advertenties te verkopen. Of het nu gaat over interesses, baan, financiële gegevens of locatie – Facebook gebruikt alles. Met al deze informatie heeft het sociale medium een gedetailleerd beeld van wie ik ben en wat ik doe. Dit gebruiken zij vervolgens om mij gepersonaliseerde advertenties te tonen. Hoe uitgebreider mijn profiel, hoe winstgevender ik ben voor het bedrijf Meta, zoals het bedrijf tegenwoordig heet. Als ik naar een nieuwe zwembroek zoek op internet word ik dagenlang met allerlei advertenties bestookt, zelfs als ik allang in mijn nieuwe Adidas baantjes aan het zwemmen ben.
Wat te doen?
Het beste is om zo min mogelijk gegevens over mezelf te delen, zodat deze ook niet tegen me gebruikt kunnen worden. Er is natuurlijk een drastischere maatregel om mijn privacy op Facebook te beschermen: door mijn account te deleten. Maar dat is nogal wat, ik wil me niet verder in een sociaal isolement plaatsen en wel verbinding houden met de wereld om me heen. Maar ja, anoniem Facebooken is nu eenmaal ontzettend lastig.